Απο το άρθρο της εφημερίδας “ΤΟ ΒΗΜΑ” 26.09.2010
Τα πιθάρια του Θραψανού
Επανερχόμαστε στην αρχική διαδρομή μας προς το Καστέλι, προσέχοντας τώρα το τοπίο με τους λόφους με φόντο τις κορυφές του Ψηλορείτη . Μια ακόμη παράκαμψη, προς τα δεξιά αυτή τη φορά, μας φέρνει στη Βόνη, της Κρήτης φυσικά, (2 χλμ.) και μετά για Θραψανό (2 χλμ.), συνολικά κάπου 31 χλμ. από το Ηράκλειο. Το Θραψανό είναι ένα κρητικό παραδοσιακό χωριό, κέντρο αγγειοπλαστικής για όλο το νησί. Το μαρτυρούν οι μάντρες με τα πιθάρια που στεγνώνουν στον ήλιο στην είσοδο του χωριού. Ολοι σχεδόν οι νέοι του χωριού παραλαμβάνουν τα μυστικά της τέχνης από τους πατεράδες τους και δεν τα φανερώνουν σε ξένους. Οι δρόμοι του κρύβουν γωνιές της παράδοσης. Αξίζει τον κόπο να φτάσει κανείς ως το προαύλιο της περικαλλούς εκκλησίας της Υψωσης του Τιμίου Σταυρού. Οι εικόνες του ρωσικής τεχνοτροπίας τέμπλου φιλοτεχνήθηκαν στο Αγιο Ορος και έχουν το φυσικό μέγεθος ανθρώπου. Στο κάτω-κάτω ένας τόπος στον οποίο θρυλείται ότι είχε την έπαυλή του ο ευαίσθητος ποιητής του Ερωτόκριτου Βιτσέντζος Κορνάρος δεν μπορεί παρά να είναι θελκτικός.
Ο Κωστής Χουλάκης, ένας από τους γητευτές του πηλού εδώ στο Θραψανό, από οικογένεια αγγειοπλαστών, γνωρίζει την ηλικία της τέχνης του. Τίποτε δεν τον εμποδίζει να πιστεύει ότι δουλεύει όπως και εκείνοι που έκαναν τα πιθάρια της Κνωσού. Εξάλλου όλα μπλέκονται σε έναν μαγικό ιστό, σαν να μην υπήρχε απόσταση χιλιάδων ετών. Να, παρακάτω στον Γαλατά υπάρχει το εξοχικό του Μίνωα, λέει. Το χώμα είναι το ίδιο, όπως και το νερό. Μόνο που οι φούρνοι για το ψήσιμο των σκευών δεν καίνε ξύλα, αλλά γκάζι. Βέβαια λειτουργούν ακόμη και παραδοσιακοί. Οσο για τον τροχό: «Αλλη τέχνη,βρε παιδί μου,ο παραδοσιακός με το πόδι και άλλη ο ηλεκτρικός»…
